w naturze ma kąsanie. Ilość tych” ukąszeń” i ich „głębokość” jest bardzo różna. Może się wyrażać w :

• notorycznym przerywaniu wypowiedzi
• reagowaniu krzykiem
• ciągłym krytykowaniu i upominaniu
• upokarzaniu, stosowaniu pogróżek
• unikaniu rozmów
• niedopuszczaniu do głosu,
• ośmieszaniu, ograniczeniu możliwości wyrażania własnego zdania
• nieformalnym wprowadzeniem zakazu rozmów z nękanym pracownikiem
• uniemożliwieniu komunikacji z innymi
• powierzaniu prac poniżej kwalifikacji i uwłaczających
• odsunięciu od odpowiedzialnych i złożonych zadań
• zarzucaniu pracą, lub nie dawaniu żadnych zadań lub ich odbieraniu itp.

Jako zjawisko mobbing ma charakter dynamiczny i rozwija się, poczynając od drobnych, incydentalnych i niepozornych zdarzeń czy konfliktów. Dopiero z upływem czasu oraz intensywności działań mobbera można przypisać im cechy mobbingu. Istotne jest również  nagromadzenie negatywnych zachowań wobec pracownika, zmierzających do wywołania u niego zaniżonej samooceny przydatności zawodowej czy też uszczerbku na zdrowiu.

Mobbing ma różne oblicza, ale jego skutki zawsze pozostają takie same m.in.: wyniszczenie psychiczne osoby pokrzywdzonej, społeczne urazy i zła sława organizacji, której dotyczy. Mobber natomiast często pozostaje bezkarny…

Mając na uwadze względnie krótki okres obowiązywania przepisów dotyczących przeciwdziałania mobbingowi, prawidłowe identyfikowanie tego zjawiska oraz dochodzenie roszczeń z tego tytułu, ciągle sprawia trudności zarówno sędziom, samym ofiarom, jak i uczestnikom procesów sądowych. Bardzo często, lepszym niż droga sądowa sposobem na zakończenie konfliktu są polubowne rozwiązania czy mediacje. Działania antymobbingowe wymagają solidnej regulacji prawnej oraz budowania w tym zakresie świadomości i wrażliwości społecznej poprzez edukację.

Ta edukacja to specjalne szczepienie ochronne przeciw ukąszeniom węża:)